चीया लागवड: शेतकऱ्यांसाठी सुवर्णसंधी! (लाखोंचा नफा कमवण्याची उत्तम शेती)
चीया लागवड: शेतकऱ्यांसाठी सुवर्णसंधी! (लाखोंचा नफा कमवण्याची उत्तम शेती)
चीया (Chia) ही एक फायदेशीर व लोकप्रिय पिक आहे, ज्याला कमी खर्चात अधिक नफा मिळतो. चीया हे आरोग्यासाठी अत्यंत उपयुक्त पीक आहे आणि जागतिक बाजारपेठेत याची मोठी मागणी आहे. शेतकऱ्यांनी चीया लागवडीकडे वळल्यास कमी खर्चात अधिक नफा कमावता येईल. योग्य मार्गदर्शन आणि व्यवस्थापन केल्यास चीया शेतीतून लाखोंचा नफा मिळवणे शक्य आहे. चला, चीया लागवडीसाठी सर्व महत्त्वाचे मुद्दे जाणून घेऊया.
1. शास्त्रीय नाव आणि कुळ
शास्त्रीय नाव: Salvia hispanica
कुळ: लॅमिएसी (Lamiaceae)
2. उत्पत्ती आणि उगम
चीया मूळची दक्षिण अमेरिकेतील असून प्रामुख्याने मेक्सिको आणि ग्वाटेमालामध्ये याचा उगम झाला आहे.
3. भारतातील चीया लागवड
भारतात चीया लागवड सुमारे २० वर्षांपूर्वी सुरू झाली. आरोग्यदायी खाद्य म्हणून याची मागणी वाढल्यामुळे शेतकऱ्यांनी याकडे लक्ष दिले आहे.
4. हवामान
चीया उष्णकटिबंधीय आणि उपोष्णकटिबंधीय हवामानात चांगले वाढते.
तापमान: १५°-२६° सेल्सियस योग्य आहे.
चांगल्या उत्पादनासाठी मध्यम पाऊस (३००-५०० मिमी) आवश्यक आहे.
5. माती
चिकणमाती किंवा हलक्या काळ्या मातीमध्ये चीया चांगले उत्पादन देते.
पीएच: ६.५ ते ७.५
मातीचा चांगला निचरा आवश्यक आहे.
6. लागवड कधी करावी ?
खरीप हंगाम: जून-ऑगस्ट
रब्बी हंगाम: ऑक्टोबर-डिसेंबर (ठिकाणी हवामानावर अवलंबून).
7. पाणी व्यवस्थापन
चीया कमी पाण्यात तग धरते.
सुरुवातीला (लागवडीनंतर पहिल्या ३० दिवसांत) २-३ वेळा पाणी द्यावे.
फुलोरा आणि बोंड भरण्याच्या वेळी १-२ हलकी पाणी देणे आवश्यक आहे.
8. एकरी बियाण्याचे प्रमाण
१.५ ते २ किलो प्रती एकर बियाणे पुरेसे आहे.
9. पेरणीचे प्रकार आणि पद्धती
पद्धत: ओळी पद्धतीने पेरणी करावी.
ओळीतील अंतर: ३०-४५ सें.मी.
बी पेरताना १-१.५ सें.मी. खोलवर पेरावे.
10. बीज प्रक्रिया
बियाणे प्रक्रिया करणे फायदेशीर आहे.
१ किलो बियाण्यावर ५ ग्रॅम ट्रायकोडर्मा किंवा बाविस्टिन लावावे.
11. रोग व्यवस्थापन
चीया पिकावर खालील रोगांचा प्रादुर्भाव होऊ शकतो:
पानावरील डाग रोग (Cercospora):
नियंत्रण: १% मॅन्कोझेब फवारणी करावी.
मुळकूज रोग:
नियंत्रण: ट्रायकोडर्मा मिश्रण द्यावे.
12. फवारण्या
फुलोऱ्याच्या वेळी कीटकनाशक आणि फुलांच्या सेटिंगसाठी सूक्ष्म अन्नद्रव्य फवारणी करावी.
गरजेनुसार २-३ फवारण्या पुरेशा आहेत.
13. खत व्यवस्थापन
सेंद्रिय खत: ५-६ टन शेणखत/एकर
रासायनिक खत:
नत्र: ३० किलो/हेक्टर
स्फुरद: २० किलो/हेक्टर
पालाश: १५ किलो/हेक्टर
14. जंगली प्राण्यांचा त्रास
रानडुक्कर, ससा, वानर यामुळे चीया पिकाचे नुकसान होण्याची शक्यता असते.
कुंपण लावून संरक्षण करावे.
15. उत्पादन
एकरी सरासरी उत्पादन: ३-५ क्विंटल
16. महाराष्ट्रातील मार्केट आणि दर
पुणे, मुंबई, नाशिक, नागपूर येथे चीया बियाण्यांचे मार्केट उपलब्ध आहे.
चीया बियाण्यांचा दर: ₹२००-₹३०० प्रति किलो (गुणवत्तेनुसार बदलतो).
17. शेतकऱ्यांसाठी फायदे
कमी वेळेत (९०-१२० दिवसांत) चांगले उत्पादन मिळते.
खर्च कमी, नफा अधिक.
निर्यातक्षम पिकामुळे शेतकऱ्यांना चांगले उत्पन्न मिळते.
हे सुध्धा वाचा
रब्बी हंगामात पाण्याची कमतरता? कमी पाण्यात जास्त उत्पादन घेण्यासाठी सविस्तर वाचा
https://krushigyan.com/rabbi-season-tips-to-increase-production/
आधुनिक शेती विषयक माहितीसाठी आमच्या व्हाट्सअप ग्रुपला जॉईन होण्यासाठी खालील लिंकवर क्लिक करा
